قبل از پرداختن به موضوع مورد بحث لازم می دانم تا تعریفی از کلید واژه های شعار سال 1394 ارائه نمایم . عنوانی که مقام معظم رهبری برای نام گذاری سال جدید انتخاب و بیان فرمودند ، بر گرفته از چهار کلید واژه مهم است که عبارتند از : دولت – ملت – همدلی – هم زبانی
بسیار جالب است که بدانیم این واژگان در کنار هم ، بسیاری موارد متناقض و متضاد بکار می روند و این واژگان در حوزه های سیاسی و اجتماعی و اعتقادی و اخلاقی مورد استفاده قرار می گیرند .
1- واژه دولت ، به دو معنا بکار می رود : الف - به معنای همه ارکان نظام اعم از قوه مقننه و مجریه و قضائیه می باشد. ب- واژه دولت بعنوان قوه مجریه در مقابل قوه مقننه (مجلس ) یا قوه قضائیه به کارمی رود و در فرمایش مقام معظم رهبری به هر دو وجه می توان تعبیر نمود ، یعنی مخاطب فرمایش معظم له هم می تواندبطور عام، تمامی ارکان حاکمیت نظام اسلامی باشد و هم بطور اخص قوه مجریه که در هر دو صورت مورد تأکید است .
2- واژه ملّت ، همه آحاد مردمی هستند که در سرزمین پهناور ایران اسلامی زندگی می کنند و دل در گرو وطن خویش دارند و به آن عشق می ورزند . حال با هر سلیقه و اندیشه و گرایشی و قومیتی که دارندودر یک کلمه به تعبیر خود مقام معظم رهبری " ملت عزیز، بزرگ، شجاع، بصیر، دانا و با همت ایران ».
3- منظور از همدلی ( یک رنگی و دوری از نفاق ) این است که دو طرف یکدیگر را باور و به هم اعتماد داشته و آستانه تحمل یکدیگر را بالا ببرند تا بتوانند ازصمیم قلب به همدیگر عشق بورزند و در کارها یکدیگر را با تمام وجود یاری دهند چرا که منافع هر دو آنان به هم دیگر گره خورده و منافع ملی ما را تشکیل می دهد .
4- منظور از همزبانی(یک صدا بودن ، همنوایی ) ، سخن گفتن بر اساس یک سلسله قرار دادها و چارچوب هایی است که برای هر دو طرف قابل فهم بوده و قرائت مشترکی را بوجود آورد.
پس از تبیین واژه های فوق ، بیان این نکته مهم است که در ادبیات سیاسی ، مردم به اکثریّتی اطلاق می شود که دل در گرو نظام حاکم( حاکمیت ) داشته و دولت برآمده از آراء اکثریت آنان است و همیشه در هر دولتی نیز مخالفینی وجود داشته که به خاطر حفظ منافع عمومی و وحدت ملی طبق قواعد و قوانین دموکراسی برای جلوگیری از آنارشیسم و هرج و مرج باید تابع قوانین و مقررات حاکم برنظام مستقر باشند.
درنظام های دموکراتیک چون دولت برآمده از خواست و رأی ملّت ونخبگان می باشد ، برای اعتلای کشور و رفاه نسبی که خواست عمومی ملّت خود است ،تلاش می نمایند . لذا مردم از صمیم قلب و با تمام وجود از دولت حمایت می نمایند ، تاهرچه سریعتر به رشد و اعتلاء رسیده ومشکلات معیشتی و اقتصادی برطرف شود .
و وجه تمایز نظام مردم سالاری دینی با نظام دموکراتیک محض در این است که چون دولت برآمده از ملّت و صالحان وشایستگان و نخبگان و پاکان از ملّت می باشد لذا برای اعتلای کشور از جهت مادّی و معنوی وبرای حاکمیّت ارزش های الهی در جامعه و رفع تبعیض وظلم و برقراری عدالت که خواست عمومی ملّت خود است ، تلاش می نمایند. لذا مردم مؤمن از صمیم قلب و با اعتماد و اطمینان و تمام وجود ، به عنوان یک تکلیف الهی از دولت حمایت می نمایند تا هر چه سریع تر به رشد و تعالی مطلوب از لحاظ مادّی و معنوی رسیده و با برقراری عدالت و رفع ظلم ، مشکلات فقر و فساد و تبعیض از جامعه برطرف شود . مقام معظم رهبری رأی اکثریت مردم را زمینه ساز« مشروعیت قانونی»دولت ها خواندند و گفتند: « مهم نیست که چه نسبتی از آحاد مردم به یک رئیس جمهور رأی داده اند، بلکه هر دولتی با هر تعداد رأی که از طرف اکثریت مردم انتخاب شود ، بر طبق قانون اساسی، مشروع است و مردم تا آنجا که بتوانند باید به دولت قانونی کمک کنند».
فلذا منظور از همدلی و همزبانی ،دولت و ملّت در نظام مقدّس جمهوری اسلامی که یک نظام مردم سالار دینی است . این است که ملّت مؤمن و انقلابی وبصیر و هوشمند ایران اسلامی از صمیم قلب و با تمام وجود و به عنوان یک تکلیف الهی از دولت حمایت می نمایند . و دولت که عصاره فضایل ملّت می باشد. از صمیم قلب و با تمام وجود و به عنوان یک تکلیف الهی حرف ملّت مؤمن و انقلابی خود را خوب شنیده و در خدمتگزاری ایشان به عنوان یک فریضه الهی سعی وافر و اهتمام کامل را داشته باشند و تمام تلاش او در جلب رضای حق تعالی و خلق خدا ( مردم ) و رشد و تعالی همه جانبه کشور با پرهیز از نفاق و اشرافیگری و عوام فریبی و در یک کلمه خدمت صادقانه باشد .
مقام معظّم رهبری سال 1394 هجری شمسی را به عنوان سال دولت وملت ،همدلی و همزبانی اعلام فرمودند. ایشان فرمودند :« برای تحقق شعار سال 94 یعنی « دولت و ملت، همدلی و همزبانی»، باید هر دو کفه این شعار یعنی ملت عزیز، بزرگ، شجاع، بصیر، دانا و با همت ایران و همچنین دولت خدمتگزار، به یکدیگر اعتماد، و صمیمانه با هم همکاری کنند».
ایشان ضمن برشمردن آرزوهای دست یافتنی فراروی ملت ایران در سال جدید فرمودند : «پیشرفت اقتصادی» ، «اقتدار و عزت منطقه‌ای و بین‌المللی»، « جهش‌های علمی به‌معنای واقعی» ، «عدالت قضایی و اقتصادی» و از همه مهمتر ، « ایمان و معنویت » آرزوهای بزرگی هستند که در این سال برای ملت ایران داریم . رهبر فرزانه انقلاب در ادامه ، تحقق این آرزوهای بزرگ را مشروط به همکاری ، همدلی و صمیمیت دو سویه دولت و ملت خواندند و افزودند :
« دولت، کارگزار ملت ، و ملت کارفرمای دولت است ، و هر چه همکاری دولت و ملت بیشتر باشد، کارها بهتر پیش خواهد رفت ، بنابراین هم دولت باید واقعاً ملت را قبول داشته باشد و ارزش ، اهمیت و توانایی های مردم را به درستی بپذیرد ، و هم ملت باید به معنای واقعی کلمه به دولت اعتماد کند ».
مقام معظم رهبری در تبیین پیام نوروزی و شعار سال ابتدا به چهار پایه اصلی هندسه نظام اسلامی و فرصت ها و چالش های پیش روی نظام اشاره فرموده و بیان داشتند : « هدف گذاری و برنامه ریزی مسئولان برای پیشرفت و رونق اقتصادی و کمک آحاد مردم به ویژه فعالان اقتصادی و رسانه ها به اقتصاد ملی ، وظیفه ای بزرگ و همگانی است ».
سپس با اشاره به آیه ای از قرآن کریم ، چهار شاخصِ« نماز ، زکات ، امر به معروف و نهی از منکر» را به عنوان « ترجمان و شاخص های شکل دهنده هندسه نظام اسلامی » برشمردند و افزودند : « خداوند متعال وعده داده است، هر ملتی را که دارای این شاخص ها باشد ، نصرت دهد و از زیر سلطه قدرتمندان جائر خارج کند » .
پس از آن در تبیین شعار سال جدید یعنی « دولت و ملت، همدلی و همزبانی»، انتخاب این شعار را بر پایه همین چهار شاخص اصلی و در راستای انسجام ملی و اجتماعی میان آحاد مردم در نظام اسلامی خواندند و فرمودند : « اسلام از تمام سلیقه های اجتماعی : انسجام ، هم افزایی و کمک کردن به یکدیگر را می خواهد ، بنابراین هر دولتی در نظام اسلامی باید مورد حمایت و پشتیبانی همه مردم ، حتی کسانی که به آن رای نداده اند، قرار بگیرد» که فرمودند: « من همواره از دولت ها حمایت کرده ام و از این دولت هم حمایت می کنم البته چک سفیدامضاء هم به کسی نمی دهم ، بلکه با توجه به عملکردها قضاوت و عمل خواهم کرد » .
رهبر معظم انقلاب، اتحاد کلمه‌ی مردم و دولت را ، بخصوص در مواقعی که کشور با چالشهای مهمی روبروست ، ضروری دانستند و افزودند : « امروز وظیفه‌ی آحاد ملت این است که به مسئولین کشوری و دولتی کمک و از آنها حمایت کنند» .
ایشان ، همکاری و کمک به دولت ها را یک اصل ثابت و همیشگی برشمردند و در تبیین ضرورت این مسئله خاطر نشان کردند : « دغدغه اصلی و اساسی همه‌ی دولت ها، حل مشکلات مردم و کشور در حد توان است، بنابراین همه باید به دولت ها برای حل این مشکلات کمک کنند».
بر همین اساس در این مجال برآنیم تا به موانع همدلی و همزبانی دولت و ملت اشاره نموده و امید که بتوانیم در مسیر منویّات رهبر فرزانه و حکیم انقلاب اسلامی حضرت آیت الله العظمی الامام خامنه ای ( مدّ ظله العالی ) گام بر داریم.
موانع همدلی و همزبانی دولت و ملت
وقتی ملّت مؤمن و انقلابی ، دولت را برآمده از خود و ارزش های الهی خود، نداند و یا دولت مردان خود را فاقد صلاحیّت و شایستگی از جهت علمی و عملی بیابد که برای حاکمیّت ارزش های الهی در جامعه « نماز، زکات، امربه معروف و نهی از منکر» ورفع ظلم وبرقراری عدالت نیامده و یا قدمی برنداشته و خود را به جای خدمتگزاری برای ملّت ، ارباب و قیّم مردم دانسته و از مردم در راستای منافع سیاسی و خاص و نامشروع خود استفاده ابزاری نمایند . در این صورت هیچگونه همدلی و همزبانی صورت نمی گیرد و دغدغه اصلی دولتمردان باید رفع تنگناهای جامعه از قبیل : اشتغال ، مسکن و ازدواج و ارتقاء منزلت و حفظ کرامت انسانی با افزایش سطح رضایت مندی و معیشت مردم باشد .
همچنین هرگاه ملّت روحیّه ایمانی و انقلابی خود را از دست داده و ارزش های الهی و انقلابی در بین مردم کمرنگ گردیده و معیارها و ارزش های غربی و وارداتی حاکم گردد (به عنوان مثال روابط جای ضوابط ، طالحان جای صالحان ،جاهلان جای عالمان و نخبگان ، ناپاکان جای پاکان ، ظالمان جای عادلان ، را گرفته و به جای ایمان و تقوی و عمل صالح در انتخاب های مردم برای اداره دولت و حکومت ،پول و پارتی و پر رویی ، جایگزین شده و تعصّبات خونی و طایفه ای و فامیلی و حزبی و جناحی به جای تعهّدات دینی و الهی حرف اوّل را بزند …) در این صورت نیز هیچگونه همدلی و همزبانی صورت نمی گیرد.
راهکارهای همدلی و همزبانی دولت و ملت
1- تبیین عالمانه و صادقانه وخیر خواهانه و مشفقانه ،مستدل و قاطعانه، شفّاف و به هنگام، مسائل مختلف کشور برای مردم و پرهیز از هرگونه مخفی کاری و پنهان کاری، دروغ گویی و ریاکاری ، در اموری که دانستن آنها حق ملّت است و مردم باید آنها را بدانند( البته با حفظ طبقه بندی اسرار که لازمه حفظ نظام اسلامی است ) .
2- شفّاف و یک رو بودن دولت مردان با مردم و مردمی بودنِ ایشان و پرهیز از هرگونه دورویی و ریاکاری و نفاق در ارتباط با مردم .
3- کاهش فاصله طبقاتی و پرهیز از هرگونه اشرافی گری و تجمّل پرستی و رعایت ساده زیستی مخصوصاً در بین مسئولین دولتی.
4-. پرهیز ازهرگونه دل سپردگی به بیگانگان و ایجاد روابط پنهانی با آنان که در واقع خیانت به اسلام و ایران عزیز محسوب می شود چه از سوی مردم و چه از سوی مسئولین .
5- اهتمام به معیارها و ارزش های الهی و حفظ آرمان های انقلاب و امام راحل عظیم الشّأن که ملّت بزرگ و سر افراز ایران اسلامی برای آن انقلاب نموده و برای حفظ آنها عزیزانشان را تقدیم نمودند.
6-. تحقّق و گسترش فرهنگ نماز و زکات و امر به معروف و نهی از منکر به عنوان شاخصه های حکومت اسلامی و مقابله عالمانه و مدبّرانه با فرهنگ بی بند و باری عاری از معنویت و جلو گیری از ترویج فرهنگ بی نمازی ، بی زکاتی ، امر به منکر ونهی از معروف که به عنوان شاخصه های منافقین وملحدین می باشد.
7-. مقابله جدّی و مستمر و عالمانه و حکیمانه توأم با بصیرت در جنگ نرم دشمن ، از سوی مردم و مسئولین که مصداق بارز آن امروز بنیان خانواده ها را هدف قرار داده که برنامه های فارسی زبان تولید شده توسط شبکه های خارجی بویژه صهیونیستی و استکبار جهانی از مصادیق آن است .
8-. مقابله جدّی و مستمر با سبک زندگی غربی و غیر اسلامی و تلاش بی وقفه برای ترویج سبک زندگی اسلامی ، ایرانی از سوی نهادهای فرهنگی دولتی و مردمی .
9- تقویت روحیّه عدالت خواهی در مردم و عدالت گستری در دولت .
10- تقویت وحدت و اتّحاد ملّی بر حول محور ولایت مطلقه فقیه و شخص مقام معظم رهبری .
11- پرهیز از خرده گیری و خرده تراشی های نسنجیده و تهدید کننده امنیت ملی توسط دولت و ملت .
در پایان با بهره گیری از نص صریح فرمایش امام راحل عظیم الشّأن که فرمودند : « پشتیبان ولایت فقیه باشید تا به مملکت شما آسیبی نرسد» به این نکته ارزنده اشاره می کنم که تمسک به ریسمان محکم الهی و تبعیت محض از مقام معظم رهبری و اهتمام به اجرای کامل منویات ایشان می تواند دولت و ملت ما را در مسیر عزّت و اقتدار توأم با رشد و پیشرفت همه جانبه رهنمون سازد .
احمد ربیع زاده
کارشناس ارشد علوم ارتباطات اجتماعی
توسط : 